سلایق
احترام به سلایق مختلف همگان
اگر چه در عرصه‌ی نظر مورد اتفاق اکثریت قریب به اتفاق مردم است
اما عملاً چنین نیست
و بیشتر مردم نمی‌توانند آن را رعایت کنند.
دیروز با دو نفر از دوستان در خصوص همین موضوع صحبت می‌کردم.
دوستان اصرار داشتند
که ما باید هنر «خوب» را ترویج کنیم
و از ترویج هنر «بد» جلوگیری.
من می‌گفتم هنر خوب و بد نداریم.
هر کس سلیقه‌ای دارد.
شاید آن چیزی که از دید ما بد است
از دید دیگری خیلی هم خوب باشد.
دوستان می‌گفتند:
«پس تکلیف اخلاق چه می‌شود؟»
و سریع رفتند به تهِ طیف:
«اگر کسی لخت به خیابان بیاید، چه؟»
من سعی کردم تکلیف محتوا را از فرم جدا کنم.
در حقیقت بحث ما از آنجا شروع شد
که دوستان از این که فضای هنر به ابتذال کشیده شده است
نگران بودند.
می‌گفتند که صحنه‌ی تئاتر محل گفتگوها و نمایش‌های سطحی و مبتذل شده است.
گفتم:
«آیا ما در گذشته‌ی خود نمایش روحوضی و سیاه‌بازی و بقال‌بازی و ...
که سرشار از اشارات جنسی و متلک و تکه‌پرانی بوده است، نداشته‌ایم؟
آیا ما در حفظ و ترویج هنر عامیانه نمی‌کوشیم؟»
گفتند که بله اما آن فرق می‌کرد.
آن مربوط به آن زمان بود.
من اما بر این باور بودم که در همه‌ی زمان‌ها
هنر در سطح‌های مختلف وجود داشته است
و هر سبک هنری طرفداران خودش را داشته است.
چرا ما باید بنا بر دید خود یکی را دوست بداریم و خوب بنامیم
و دیگری بد بدانیم و طرد کنیم؟
مسلماً سطح کیفی آثار هنری با هم متفاوت است
و ما می‌توانیم آن را تشخیص دهیم
اما با سبک‌ها نمی‌توانیم گزینشی رفتار کنیم.
ممکن است موسیقی رپ
که مبنای اعتراضی و خشمگین دارد
و سرشار از الفاظ مبتذل است
به سلیقه‌ی ما خوش نیاید.
آیا مجازیم که کلاً از رواج آن جلوگیری کنیم
یا سانسورش کنیم؟
البته در خود رپ،
رپ با کیفیت
و رپ سخیف داریم
که سطح‌شان با هم متفاوت است.
در خصوص محتوا اما بحث فرق می‌کند.
هر اثر هنری با کیفیت و سطح بالا و فاخری هم می‌تواند محتوای غیراخلاقی داشته باشد.
مثلاً به ترویج ترور یا خودکشی یا جامعه‌ستیزی بپردازد.
اینجاست که ما می‌توانیم
قضاوت انجام دهیم
و خوب و بد مشخص کنیم
اما در مورد فرم چنین چیزی امکان‌پذیر نیست.
البته ما تاجایی که بتوانیم
از هنر با کیفیت دفاع خواهیم کرد
و از هنر بی‌کیفیت
سطحی و مبتذل نه.
در این شکی نیست.
اما همان هم برای خود طرفداران خاصی دارد.
همگان نمی‌توانند
هنر فاخر را برگزینند.
اصلاً نمی‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.
هر کس برای خودش سطحی دارد
که بر اثر خانواده و محیط و تحصیلات و ... او به وجود آمده است.
ما اگر نوعی از هنر را برتر
-و نه بهتر-
می‌دانیم،
می‌توانیم
هوش هنری شخص را پرورش دهیم
تا به آن گرایش پیدا کند.
فقط همین.
این نظر من بود
اما نمی‌دانم چقدر توانستم دوستان را قانع کنم.
