خود ... پنداری

نقدی بر یک رفتار فکری

     به قدرت خدا، در اطراف­مان افراد زیادی را می ­بینیم که بدون استفاده از دارو های توهم­ آور، چنان در پندارهای خود غرق شده­ اند که دست هر داروی توهم­ زایی را از پشت بسته­ اند. طرف در عمر خود به جز مقدمة «دو قرن سکوت» مرحوم زرین­ کوب در چهل و پنج سال پیش هیچ کتاب تاریخی دیگری نخوانده­­ است اما وقتی پای صحبت­ هایش می­ نشینی چنان از لشکرکشی اعراب به ایران حرف می­ زند و آه می­ کشد که انگار خود در آن حضور فیزیکی داشته­ است. آخرش هم به این شعر ختم می­ کند که «ز شیر شتر خوردن و سوسمار ...» اینکه فقط در بحثِ گوشه­ ای از تاریخ است. این خط را بگیر و بیا تا سیاست و اقتصاد و تربیت فرزند و احکام شرعی و ... .

کجای جهان بودیم و کجای آن هستیم؟

(تجربة یک گفت­ و­گو درباره مناسبت­های ملی)

اصولاً برای انجام یک گفت­ و­گوی صحیح فنون خاصی وجود دارد که می­ توان از روی منابع متقن یا در طی تجربیات زندگی آموخت. در روابط هر روزة تقریبا تمامیِ انسان­ ها، گفت­ و­گو هایی اتفاق می­ افتد که از تعداد زیادی از آن­ها به علت آشنا نبودن یک یا هر دو طرف بحث، نه تنها هیچ نتیج ه­ای درخوری حاصل نمی­ شود که باعث ایجاد دل­ خوری و کدورت  بین طرفین هم خواهد شد. بارها شاهد بوده­ ام که در مباحثی، هر دو طرفِ دعوا دارای یک عقیده بوده­ اند اما باز هم مجادله می­کرده­ اند. به هر روی یکی از نیازهای فکری و مهارتیِ همة انسان­ ها، عموما و ما ایرانیان –به علت ویژگی­ های زمانة خود- خصوصا، یاد گرفتنِ چگونه درست گفت ­وگو کردن است.