لذت و سرگرمی
دیروز سفرنامه‌ای تصویری از زوجی ایرانی
-البته ساکن خارج از ایران-
از سفرشان به ژاپن دیدم.
ژاپن برای من همواره کشوری دور از دسترس
و خاص
به معانی مختلف کلمه بوده و هست.
کشوری که توانسته است
سنت و مدرنیته را با هم همراه کند.
پیشرفت‌های چشم‌گیر داشته باشد
و در بسیاری از زمینه‌های دانش و فناوری
مرزهای دنیا را درنوردد.
خیلی دلم می‌خواست که از بطن جامعه‌ی آن اطلاعاتی داشته باشم
و بفهمم مردم آن چگونه زندگی می‌کنند
و چه جور سبک زندگی
به چنین نتایجی منجر شده است.
معمولاً برای ما فارسی زبان‌ها منابع بسیار کم و محدود است.
این سفرنامه‌ی تصویری فرصت نسبتاً مناسبی برای کسب این اطلاعات بود.
هر چند به علت فرصت کم
و همچنین نوع سفرهای این زوج
با این که سعی در نشان دادن سبک واقعی زندگی مردم ژاپن داشتند
باز هم نمودهای چندانی در آن دیده نمی‌شد
و بیشتر می‌توان سفر آنها را سفری توریستی
و اصطلاحاً لاکچری تلقی کرد
و نتوان انتظار داشت که آینه‌ای روشن
رو به چهره‌ی واقعی مردم این کشور داشته باشد.
مثلاً این زوج هیچ‌گاه به خانه‌ی یک خانواده‌ی ژاپنی وارد نشدند
و تمامی سفرشان در هتل
خیابان‌ها
موزه‌ها
بارها
تفریح‌گاه‌ها
و دیگر مکان‌های تفریحی می‌گذشت.
اما با این حال نمونه‌هایی از امور غالب در زندگی ژاپنی‌ها به نمایش می‌گذاشت
که در نوع خود مغتنم بود.
در این ولاگ نسبتاً طولانی
-حدود دو ساعت-
آنچه در زندگی عمومی ژاپنی‌ها غلبه‌ی خود را نشان می‌داد
تفریح به معنای سطح پایین آن بود.
قصد قضاوت ندارم
و سعی می‌کنم حرفم را بدون ارزش‌گذاری بگویم
اما نهایتاً تلقی من
-بر اساس این فیلم-
آن بود که ارزش واقعی برای یک ژاپنی
غرق شدن هر چه بیشتر در لذات زندگی
بود
آن هم لذتی نه چندان والا.
در حقیقت بیشتر سرگرم شدن بود
تا لذت بردن.
غرق شدن در رفتن به بار
میگساری با شراب‌های سنتی و جدید
تفرحی‌های روزمره
و به صورت گل‌درشت
انیمه
به عنوان اصل و نقطه‌ی پررنگ سرگرمی، تفریح، هنر و رسانه‌ی ژاپنی
بدون هیچ عمق واقعی
و درگیری ذهنی
و فلسفه و اندیشه‌ی روزمره و غیر روزمره.
حتی معابدشان هم خالی از معنویت
و محلی برای کسب درآمد از توریست دیده می‌شد
و انگار خالی از عبادت‌کنندگان واقعی بود.
شاید اینها از کمبودهای این ولاگ یا نوع سلیقه‌ی سازندگان آن بود
اما هیچ گزارش و نشانه‌ای از
کتابخوانی
سینما و تئاتر هنری
نمایشگاه‌های هنری
خانواده دوستی
دانشگاه و تحصیلات
دغدغه‌مندی
همبستگی اجتماعی
و مسائلی نزدیک به آنها در آن ندیدم.
فقط و فقط
مشروب
رستوران
نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها
بازی‌ها متنوع
حضور ربات و انیمه در همه جا
شلوغی و در عین حال نظم در جامعه نشان داده می‌شد.
راستش قبلاً شنیده بودم که زندگی روزمره ژاپنی‌ها
محدود به کار و کار و کار
و در وقت بیکاری
حتی در حد چند دقیقه
قمار و نوشیدن است
و هدفم از دیدن این ولاگ هم بیشتر این بود
که بفهمم آیا چنین تلقی‌ای واقعیت دارد یا نه.
باز هم می‌گویم که قصد داوری و قضاوت ندارم
اما جامعه‌ی ژاپنی را در این ولاگ جامعه‌ای پوچ دیدم.
به احتمال زیاد
در این نتیجه گیری دارم به خطا می‌روم.
ای کاش فرصتی فراهم می‌شد
تا خودم می‌توانستم از نزدیک
و عمیق آن را مشاهده کنم
و تصویر بهتری داشته باشم.
