تجربه نگارش تجربه های عرفانی 1

سیری در کتب ثبت احوال و وقایع عرفانی (بخش اول: تبیین)

در طول زندگی بشر همواره بوده اند انسان هایی با ضمیری پاک و قلبی سلیم که جان خود را با طراوت بوستان معنویت سیراب می کرده اند و روح خود را در افق های والای انسانیت و قاف قرب الاهی به طیران در می آورده اند. این شخصیت های والا در کشاکش احوال خود در طی طریق سلوکیشان مشاهداتی داشته اند که چشم بی بصیرت عموم از دیدن آنها عاجز بوده و لاجرم بازگو نمودن آنها شایسته احوال مردمان روزگاران نبوده است. ازین روی عموماً چنین احوال شخصی را نقل نمی کرده اند و یا اگر به نقل آنها می پرداخته اند، شنونده را الزام به راز نگهداری می کرده اند و یا به صورتی رمز گونه، اشاری و گذرا بدان می پرداخته اند تا جز آشنایان و همراهان همدل آ ن را در نیابند. بگذریم از اینکه اصولاً بسیاری از این احوالات به نقل در نمی آیند و اگر درآیند به علت ضیق ظرفیت زبان، اصل ماجرا تا حدود زیادی نارسا می ماند و به خوبی منتقل نمی گردد و به همین خاطر لازم می شود برای راز گشایی از اینگونه نگارش ها کتاب های زیادی نوشته شود.

در عین حال بوده اند بزرگانی که بنا بر عللی پا را از این فراتر نهاده اند و احوالات روحانی و کشفیات ذوقی خود را در طی طریق سلوک الی الله، اعم از مکاشفات، تمثّلات، تشرفات، خلسه، خواب، رؤیا و ... گاه حتی با ثبت تاریخ روز و ساعت در مجموعه ای گرد آورده و در اختیار دیگران نهاده اند.

خاطره ای از شیخ رجبعلی خیاط

در محلات جنوب شهر تهران کوچه ای است به نام کوچه سیاهان در جنوب قبرستان فردوسی، سرقبرآقا. در آنجا پیرمرد خیاطی زندگی می کرد به نام شیخ رجب ولی عمامه به سر نداشت. این شخص در گوشه و کنار شهر مریدان بسیار از هر طبقه ای داشت. سواد و تحصیلات او منحصر به خواندن بعضی کتب فارسی و کتب ادعیه بود ولی سخن دانی بسیار بلیغ بود. آیات قرآنی مربوط به وعده و وعید را به خوبی از حفظ داشت و به خوبی ترجمه می کرد که اگر کسی اطلاع از سواد او نداشت گمان می کرد مرد مطلع دانشمندی است.

تاج چگونه تاج شد؟

برگی از تاریخ اجتماعی هنرمندان این سرزمین (1)

در این ایام (حدود سال 1310 ه.ش.) که من در طهران تحصیل می کردم، از رادیو خبری نبودکه خوش آوازان خود را به وسیله آن معرفی کند ولی مرسوم این که هر کس را آوازی خوش و صوتی دلکش بود در شب های احیاء (شب 19-21-23 رمضان) به مدرسه سپهسالار (تهران) می آمد و در مهتابی های بالای حجرات مناجات می نمود و هر شب قریب ده-پانزده نفر آوازه خوان عملا مسابقه آوازه خوانی می دادند و خود را به اهالی پایتخت و به یکدیگر می شناساندند. تشخیص بهترین آوازه خوان بسته به افکار عمومی مردم با ذوق بود.